Mijn weg deel 8: "Traditioneel Siberisch sjamanisme"

De vorige keer schreef ik over mijn ontdekking van het pre-Indo-Europese en wat dit voor mij op spiritueel gebied betekent heeft. Needless to say, had ik door deze geschiedkundige ontdekkingen toch best een minder positieve kijk op het Indo-Europese gekregen en ik heb er even over moeten doen om niet enkel warbands en individualisme te zien in mijn eigen voorouders. De huidige Europeanen bestaan namelijk veelal voor ongeveer 70 procent uit Indo-Europees dna, om dat te verloochenen was natuurlijk geen optie en ook onzinnig. Was gebeurd is, is gebeurd. Sinds ik zelf geen les meer kreeg in sjamanisme en ik me niet meer zo thuis voelde in de heidense kringen vanwege het competitieve, ik-wil-gelijk-hebben-sfeer ervan, voelde ik me wat verdwaald, waar kon ik aansluiting vinden? Ik volg de Noordwest Europese weg, die is eenzaam. Er zijn weinig bronnen, er zijn weinig bestaande wortels, geen levende traditie en ik heb niet echt de behoefte om het wiel opnieuw uit te vinden. Waarom zou ik, als er al zoveel prachtig werk voor mij gedaan is? Ik doe hen die voor mij kwamen eer aan door op hun werk verder te bouwen en zo te hopen op de revival van deze oude traditie. Maar toch kon ik me persoonlijk niet voor de volle honderd procent vinden in de meeste boeken over sjamanisme uit onze omgeving. Ik miste heel erg de focus op de eenheid, op God en de non-dualistische insteek. De ervaring die ik had toen mijn vader stierf was zo belangrijk en bijzonder voor mij, de vrede en de liefde die ik ervoer, de verbondenheid… Ik vond dat niet terug als focuspunt bij vele groepen, of het was juist hun énige focus waarbij de rest van enige vorm van traditie of gronding ontbrak en de boel begon te zweven. Alleen in Maria Kvilhaug herkende ik de diepere esoterische laag van ons Noordwest Europees pre-christelijk erfgoed. Ook miste ik vaak de vertaalslag naar de maatschappij, het helpen van anderen, barmhartigheid, dienstbaarheid, de liefde voor elkaar en onze omgeving. In heidens groepen ervoer ik meer een geschiedkundige onderzoeksinsteek dan het omzetten van kennis in levenswijze en als weg om meer balans tussen onszelf en onze omgeving te creëren. Ik had behoefte aan aardsheid maar wel met de wijsheid en grootsheid van de universele liefde erin, en gronding door traditie, enig houvast zonder mijzelf volledig muurvast te zetten in een systeem of in dogmatische religie. Ik besef me dat dat veel eisen zijn, daarom had ik de hoop opgegeven na een huilbui in de auto waarin ik uitsprak tegen mijn vriend dat ik niet degene wilde zijn die het wiel opnieuw uitvond, niet degene wilde zijn die een nieuwe traditie of manier wilde beginnen, maar wilde aansluiten in de keten, van hen die voor mij kwamen, me verbonden voelen met voorgangers en nazaten. Net op dat moment kwam ik in aanraking met traditioneel sjamanisme, waarvan ik altijd het gevoel had dat dit way-out-of-my-league was; een Siberisch sjamaan in Europa. Hoe het kwam weet ik eigenlijk niet, maar ik kreeg een bericht van hem over of ik een boek wilde kopen van zijn leraar. Een klein boekje in het Engels was het, met de basis van Siberisch sjamanisme. Ik kocht het en ik was zeer gefascineerd maar er kwam oud zeer naar boven, dit was ook de oeroude geloofswijze van de proto-Indo-Europeanen die mijn geliefde matrilineaire stammen onder de voet gelopen hadden… Zo ging mijn éénrichtings-verkeer- hoofd. Nog steeds oude au dat losgelaten mocht worden. Ik besloot me te openen voor wat er op mijn pad kwam en ik las verder en verrek, wie kwam ik daar tegen als meest belangrijke godin: de Vrouwe van het Vuur! Het vuur in het midden van de cirkel, van de yurt, de ger, was de Moeder van het Vuur, de Bron! Zij als bron, als middelpunt… Ik moest huilen. Vanaf toen gingen de gebeurtenissen erg snel, ik begon mee te doen met de maanrituelen van deze Siberische traditie, die waren gelinkt aan het welzijn van de medemens, Moeder Aarde en onze wereld. Ja, eindelijk! We stemden ons iedere nieuwe en volle maan af op het collectieve veld van energie van onze mensheid, waar we doorheen gingen, met de corona-crisis, de angst liet ik door me heen los, het vuur in. Ik voegde liefde toe, vrede, respect en medemenselijkheid. Dit voelde goed, om iets te kunnen doen met wat ik geleerd had, meer te kunnen doen ermee, en me te verbinden met anderen die dit ook deden. Daarnaast had ik veel lange en diepgaande gesprekken met de Siberisch sjamaan; Morsuk. Ik sprak tegen hem uit dat ik mijn draai niet kon vinden, in het huidige heidendom niet, in de andere neo-paganistische stromingen niet, dat ik de Eenheid miste in die stromingen en ik niet al teveel met verschillende goden wilde werken, maar het simpel wilde houden: werken met de natuur, met Moeder Aarde en de vader god en de Grote Geest/Great Spirit. Die drie waren voor mij de heilige drie eenheid, god, godin en God. De natuur verbond alles voor mij. Ik werd geduldig aangehoord en er was herkenning en begrip die vanuit de andere kant van de lijn kwam; ook hij had dit alles gevoeld en ervaren waar hij woonde, in het zuiden van Europa, in de bergen. Eindelijk iemand die me begreep hierin. Hoe meer hij vertelde over zijn Siberisch sjamanistische traditie, hoe meer het me aantrok, maar ook hoe meer ik besefte wat ik miste in mijn eigen heidens/sjamanistisch gereconstrueerde traditie hier in de Lage Landen. Het gefragmenteerde beeld van mijn eigen wortels was me tevens zeer dierbaar, moest ik dit opgeven als ik dit andere pad, dit oerpad van sjamanisme ging bewandelen? Nee, was zijn antwoord. Het kon naast elkaar bestaan. Hij vertelde over een man uit de Slavische landen die de Slavische feesten vierde naast de traditionele kamlanie-rituelen van het traditioneel Siberisch pad. Het kon wel zijn dat op een gegeven moment één van de twee wegen belangrijker voor me zou gaan worden, maar dat lieten we over aan het lot.

Langzaam maar zeker werd het duidelijk dat ik les kreeg en besloot ik onderdeel uit te maken van Spirit of Wolf, de internationale sjamanistische community met zijn roots in het Siberische Tuva, Khakassia om precies te zijn. Deze organisatie is opgericht door Karagai Kam in Abakan, Khakassia in 2010 en sindsdien zijn vele sjamanen in Siberië lid geworden, waaronder de ‘Supreme Shaman of Russia’: Kara-ool Dopchun-ool, tevens leraar van Karagai. Karagai zelf heeft vele initiaties ondergaan, voor wat ik begreep dertien. Zijn grootvader was een sjamaan, evenals diens grootvader en zo gaat dit beroep binnen zijn familie zeker zeven generaties terug. Het wordt de sjamanistische traditie van de “Heavenly Black Wolves” genoemd. Karagai is de internationaal vertegenwoordiger van de sjamanen van Tuva, is lid van de sjamanistische associatie “Adeg Eeren” in Tuva en World Astro Council in Nepal. Karagai is één van de eersten die deze oeroude klassieke sjamanistische traditie toegankelijk heeft gemaakt voor het westen en Europa door te schrijven over zijn geërfde traditie en door initiatie mogelijk te maken voor mensen uit het westen, zoals Gunther/Morsuk Kam. De sjamaan wordt traditioneel gekozen door de spirits, niemand anders zal hier een woord tegenin kunnen inbrengen, zo ook bij Gunther/Morsuk. De leraar kan deze keuze van de spirits enkel bevestigen en zegenen, naast opleiding en les te geven aan de nieuweling. De focus van de sjamaan in deze traditie ligt niet op geld verdienen, hobbyen of mooie dingen maken om tentoon te stellen in de vitrinekast, maar op mensen genezen, helpen en de community ondersteunen waar nodig. Daarin zag ik wel een enorm verschil met de community in het (Germaans) heidendom, waarin ik vaak van de beoefenaars niet helemaal helder kreeg wat hun motivatie van het herop laten leven van deze traditie precies was, behalve een duidelijke hang naar conservatisme, invulling m.b.t. zingeving, moraal en geschiedkundige interesse. Zelfs het preserveren van natuur en klimaat kon ik er niet erg vaak in ontdekken. Ook ikzelf ben me in het verleden verloren in de theoretische kant van het heidendom en heb me laten verleiden tot eindeloze discussies over naamgevingen, de namen van de traditionele feesten en het schminken van mijn gezicht als een losgeslagen Viking. Ik zeg niet dat dit verkeerd is of dat ik beter ben dan anderen, ik zeg alleen dat ik me er nu niet meer in kan vinden en ik moeite heb met het ‘waarom’ van al deze dingen. We moeten daarnaast ook realiseren dat het verleden echter niet terug zal komen door enkel te lezen en ons te verkleden, en ik geloof ook niet dat het bedoeling is dat we terug gaan naar dit verleden. Dankbaarheid voor de overvloed van het heden is absoluut op z’n plaats, anders doen wij ook onze voorouders tekort die hard hebben gewerkt en geëxploreerd om dit alles tot stand te hebben gebracht zoals de ziektezorg, elektriciteit, landbouw, etc. etc. waardoor wij nu meer tijd over hebben voor onze individuele ontwikkeling. We doen hen eer aan door hun wereld te verbeteren, door verder te bouwen op wat zij ons hebben nagelaten en aan onszelf te werken zodat we een beter mens worden die een prettiger planeet nalaat om op te leven. Het sjamanisme heeft me altijd al aangesproken om mijn praktijk als hbo psycholoog en coach te verrijken met een ander soort manier van hulp, een meer holistische wijze, waarin niet enkel het mentale wordt aangesproken maar ook het lichaam, het emotionele lichaam en het spirituele lichaam/astrale lichaam. Na mijn baan als ambulant autisme-coach – waar ik veel heb geleerd – waar ik mij voornamelijk op het mentale vlak begaf, met wat uitzonderingen na, en met name werkte met protocollen en verantwoording naar gemeente toe vanwege de budgetten, had ik behoefte aan een manier van coachen die inclusiever was. Die ook andere manieren kon toepassen dan enkel het praten, doelen stellen, alternatieve gedachtegangen formuleren. Het sjamanisme vormt een uitstekende basis hierop, zowel core-shamanism als traditioneel sjamanisme, wat ik dus nu ook heb mogen leren kennen. In de zomer van 2020, midden in de ogenschijnlijke break van de corona-crisis, vertrok ik op een 1400 km tocht richting mijn leraar in de bergen. Waarom wist ik niet, er was een ongelooflijke ‘pull’ die ik niet kon negeren, ik moest er zo snel mogelijk naartoe en ik zou me door niks en niemand laten tegenhouden. Eenmaal aangekomen en de tent opgezet, dronk ik de volgende ochtend koffie in de voortent met de sjamaan. Ietwat verlegen maar met een krachtig voorkomen zat hij in het campingstoeltje, de ontmoeting was warm en geslaagd. Een rondleiding door zijn omgeving was zijn ontmoetingscadeau, langs een aantal heilige bronnen om water te tappen. Als dank voor de bron haar kracht, stak hij wierook er naast op en zei een aantal woorden in een onbekende tong. We brachten de komende dagen af en aan elkaars aanwezigheid door, waarbij hij me tussendoor zaken leerde. Het strooien van graan of rijst, we hadden een imposante ontmoeting met de spirit van de waterval en leerden over steenmannetjes voor deze krachtige grens-geest. Ik kocht ter plaatse geschenken voor hem, naast alle andere dingen die ik me had genomen. Traditioneel gezien schenkt de student de leraar allerlei zaken die hij waardeert of nodig heeft voor zijn werk dus ik had een tas vol cadeaus mee; gekleurde linten, thee, tabak, bijzondere stenen, wierook en ook een geldbedrag. Ook sjamanen moeten hun rekeningen betalen en hun brood kopen…

Op 19 augustus was het zover: ‘mijn ritueel’. Hij had me er over verteld maar ik wist niet precies wat de bedoeling was, hij was te vaag. Ik wist dat ik zou worden voorgesteld aan de meesters van de traditionele lijn, de ‘lineage spirits’. Dat is ook alles wat ik er hier over zal schrijven, omdat het te delicate informatie is om zomaar overal openbaar te delen, het heeft me persoonlijk zeer diep geraakt en sommige ervaringen verliezen aan waarde wanneer we er woorden aan geven. Maar kortom; de spirits waren goedgezind en ik mocht deel uitmaken van de oeroude lijn van traditioneel sjamanisme, genaamd de Geest van de Wolf van Khakassia en was ik vanaf toen intiem verbonden met Morsuk Kam, Karagai Kam en al zijn voorouders. Zo begon mijn reis in het traditioneel sjamanisme, Siberisch getint en onder strikte supervisie op afstand en hoe meer rituelen ik leerde en deed, hoe meer paralellen en herkenning ik zag in mijn eigen pre-christelijke tradities en wereldbeeld. Hoe ontroerend was het om dit te ontdekken! En ook de Godin! Ze was daar, in al haar glorie, in het vuur! Wat een thuiskomen, met een fijne, betrouwbare leraar die me leidt, waarmee ik verbonden ben ten alle tijden en me beschermt en gidst bij mijn eigen ontwikkeling en ik anderen ondersteun met sjamanistische technieken. Het is voor mij een verrijking om naast het core-shamanism ook te leren binnen traditionele setting, de verschillen en overeenkomsten te zien. Daarnaast krijg ik steeds dieper inzichten in de vorm van magie en sjamanisme uit onze eigen contreien, onder andere seidr genoemd. De oude Siberische traditie opent ook hier wegen in, nieuwe invalshoeken, die enkel met ervaring kunnen worden gevonden en gevoeld en niet door desk-research en het eigen wiel uit te vinden. Daarom is het boek wat ik aan het schrijven was op hold gezet maar zeker nog niet klaar… Het traditioneel sjamanisme heeft me zoveel meer duidelijk gemaakt over sjamanisme an sich, over de spirits, over het werk wat sjamanisme is en wat het toe dient en de relatie tussen mijzelf en anderen/de wereld en Great Spirit. Het heeft me meer inzicht gegeven over de eigenlijke toepasselijkheid van attributen als rookkruiden, amuletten, spirit-huizen, offeren, vuur, de bron en de voorouders om maar een paar voorbeelden te noemen. En er zullen zoveel meer openbaringen vermoedelijk nog gaan komen…

Er zijn geen woorden voor de dankbaarheid en de liefde die ik voel voor de relatie met mijn leraar, wie een ontzettend krachtig maar ook liefdevol persoon is, en voor het pad wat aan mij is verschenen. Het is voor mij een zegen deze weg te bewandelen en ik voel me – gek genoeg – meer thuis dan ooit. Mocht je interesse hebben in deze vorm van sjamanisme (of Spirit of Wolf), aarzel dan niet en stuur me een bericht/mail.